Буряад заншал

Добавлено: 19.03.09, 07:50 +0000

Mongol_Ard zail!!!
_________________
Гэжэ байжа... Гэдэhээ маажажа байжа...
http://buryat-mongolia.info/mobu/

Добавлено: 19.03.09, 08:04 +0000

Добавлено: 19.03.09, 09:21 +0000

Mongol_Ard zail!!! Tantai yarilcah yamarch husel nadad bhgui!
_________________
Гэжэ байжа... Гэдэhээ маажажа байжа...
http://buryat-mongolia.info/mobu/

Добавлено: 19.03.09, 15:29 +0000

Добавлено: 19.03.09, 15:58 +0000

Mongol_Ard zail!!!
_________________
Гэжэ байжа... Гэдэhээ маажажа байжа...
http://buryat-mongolia.info/mobu/

Добавлено: 19.03.09, 19:20 +0000

Добавлено: 19.03.09, 23:30 +0000

"Би худал гvтгэлгийн чанартай юм бичээгvйсэн" гэдэгтээ итгэсэн байнаа та. "vг болгоноо hahадаад байхаар гайхсанаа илэрхийлэх"-дээ "яагаад ингэж хавтгайдаа Х-гээр бичээд "над" мэтийн хунийг будилуулаад байгааг ойлгох гэж асуусан" гэж буй чинь их бүдүүлэг сонсдож байна. Бид хүн будилуулах гээгүй, ялангуяа "тань шиг" өвөрмөц этгээдийг бодоогүй, зүгэээээр л өвөө эмээ, аав ээжийнхээ ярьж байгааг сонссоор байгаад багаасаа сурсан тэр хэл аялгуугаар л ярьж байна. Та халхаараа ярихдаа хорь юм уу, өвөр монголчуудыг будилуулж байгаа хэрэг үү? Эсвэл таны үзэж байгаагаар энэ хорвоод ганц "зөв монгол" байдаг уу? Бусад нь болохоор энэ "зөв шудрага монголоо" будилуулах гээд л, муу сайн орос хужаатай хуйвалдаад л, ер нь бол зүгээр байлгахгүй шинжтэй. Интернетэд хүртэл муу сайн һаһа-гаараа яриад будлиулаад байхийн, тэ? Та энэ үлгэр туулийн сэтгэхүйгээсээ ангижирвал яасын?

Дахиад бичихийнхээ өмнө сайтар бодож бичихийг зөвлөе.
Тиигээгүй һааш хэһээхэб. Монгол бичгээ мэддэг бол ойлгоно биз.
_________________

Отшеньдобрый hидальго Дон Цэбээн Кижингинский и Доодо-Кодунский, Улаан-Yдэнский и Улаанбаатарский и прочая, прочая... едет к сеньоре Наталее Добоской и Машзаводской

Добавлено: 23.03.09, 07:44 +0000

Энд ямар нэг аялгууны буруу зевийн тухай яриагуй. Энд хэн нь зев монгол болох тухай ч бичээгуй. Ямар ч халх буриадыг харьцуулж яриагуй. Би зевхен 1-д Буриад улсын анхны албан ёсны хэл болох Сэлэнгэ цонгоол аялгуу, 2-д 1936 онд оросуудын дэмжлэгээр албан ёсны хэл болсон Хори буриад аялгуу 2-ын талаар бичих гэж оролдсон болно. Та л миний бичсэнийг гуйвуулан ойлгоод миний бичээгуйг бичсэн болгох гэж оролдоод байх шиг санагдаж байна.
Энд буриад хэл гэхээр л юм л бол хавтгайдаа хаха-даад байгаа нь унэн. Магадгуй хаха-тай бичдэг хумуус нь энд олон бололтой. Гэтэл хаха-гуй яридаг бичдэг буриад хэл гэж бас бий шуу дээ. Буриад улсын анхны хэл хаха-авиаг одоогий таны бичээд байгаа шиг хамаагуй хэрэглэж байгаагуй. Сонгоол Сэлэнгий буриад, Баруун зугий буриадууд бугд л С авиатай. Тэдэнд бас еерсдийн с авиатай дуу шулэг гэж бий. Тэр бухнийг ул ойшоон, Та юм болгоныг хаха болгох гээд байна. Уламжлалт Хори тумний дунд дэлгэрсэн хаха-тай угсээ х-тай нь бичилгуй яахав. Уунийг огт буруу гээгуй. Гэтэл та нэгэнт хэрэглээнд орчихсон монгол усгийг хуртэл буриадаар ийм байх ёстой гэж хий хоосоноор санаагаар зохион Х-тай бичих нь хэр зев юм бол?
Наад захын нэг жишээ гэхэд та Санхуу гэдэг угийг Һанхүү = Финансы болгож. Унэхээр л шинэ уг зохиож байгаа угсээ х-тай бичих ёстой юм бол яагаад оросоос авсан угнуудээ х-тай бичдэггуй юм бэ? Денгеж хел дээр тогтож ядаж байгаа Монгол угсийг л х-тай болгож бичихдээ гаргуун юм та нар. Нэртэйгээр нь спорт гэхийг хпорт гэж бич л дээ.

Иймэрхуу маягаар миний будилсан нь унэн. Та бухнийг намайг будилууллаа гэж таны бодлоор "будуулэгээр" бичсэндээ уучлал хусэж байна. Уунд маань бур их будуулэг егеж байсан нь тухайн бичсэн хумуусийн еерсдийгээ илэрхийлэх хэмжээ нь байх.

Hэгэнт харилцаж буй негее талын хумуус маань зайл зайл гэх, эсвэл ямар нэгэн баас шээс гэх мэт будуулэг уг хэллэг бичих тедийгуй, суулдээ евермец этгээдээр дуудах мэтээр хувь хуний хувьд халдах хандлага гаргаж буйг унших нь миний хувьд илуу ажил бололтой. Ингээд хаа байсан еер улсад байгаа хумуусийн хэл ярианы асуудалд хендленгээс оролцож еерийн санаа бодолоо бичиж та бухний цаг завыг барсандаа уучлал хусээд энэ яриаг зогсоосон дээр юм болуу бодож байна.

Жич: Уламжлалт монгол бичгийг 4 жил дунд сургуульдаа узэж байсан болохоор ойлгодог мэддэг гэж хэлэж болно. Таний хаха-гаар яридагын учир утга нь Монгол бичигээс хамааралгуй байх. Хэрвээ та Хори Буриадаараа Монгол бичгээр бичихдээ С авиаг Х авиагаар солиж бичээд байх уу?. Монгол бичигт "с" авиа бий бегеед энэ бичгээр бичигдсэн ом бичиг бугд л "с" авиатай байдаг шуу дээ.

Бас нэг юм. Би МОНГОЛоор ярьдаг!!!.

Добавлено: 23.03.09, 10:38 +0000

yer ni bosoo mongol bichigee bid heregledeg baisan bol ahai nar end ingej margaldahgui baisan yum.
_________________
http://horidoimergen.blog.gogo.mn/
ХОРИДOЙМЭРГЭН

Добавлено: 23.03.09, 12:11 +0000

Эндэшни бэшэг бэшэ, харин хэлэнэй аялга тухай маргалдаан гараад байна ха юмдаа...
Тиигээд, хаана байhан талын mongol_ard эндэ "таанар буруу дугаранат" гэhэншvvгээр сэсэ hунаахадань "zail!" гэхэhээ бэшэ ондоо юу гэхэбши?
_________________
Гэжэ байжа... Гэдэhээ маажажа байжа...
http://buryat-mongolia.info/mobu/

Добавлено: 24.03.09, 04:17 +0000

Xentii geje hentii (halhaar centii) buryad ayalgatai gazar mongoldo olon baidag. Ayalgiin tal deer margaldaad hereggui. harin yaaj zohitsuulj neg bichgendee orohoo l bodoyo. krill uzeg naidvargui gedeg ni batlagdsan bshuu.
_________________
http://horidoimergen.blog.gogo.mn/
ХОРИДOЙМЭРГЭН

Добавлено: 29.09.09, 05:27 +0000

Лэглїїд хїгдїїд Б.Лувсанцэрэн
Дорнод аймаг Дашбалбар сум,
ахмад багш, АБТА

ХЭЛЭ СОЁЛОО ДЭЭДЭЛЭЕ

Хїн болохо багаhаа гэжэ
Хэн бїхэн хэшээжэ ерэhэн
Эльбэрэлтэ hайхан буриад ёhо
Элэhэндэ шэнгэхэ уhан бэшэ
Буриад тїмэн гарбал тїїхээрээ эртэнэй монгол хэлэтэнэй нэгэн тулдаа буриад
хэлэ аялгахадаа монгол хэл бэшэгэй hудлалда шухала хэрэгтэй болохо ушарhаа
мїнєєгэй буриад зон їндэhэнэйнгээ буриад хэлэ аялга, їб соёлоо хадагалжа,
наhатан буурлуудhаа їблэжэ абажа шадажа байнагдий їгы гї гэдэгтэ ултай
hууритай хандаха шаардлагатай болоо. Энээндэ “Алтаргана” наадан шухалhаа
шухала їїрэгтэй.
“Алтаргана” наадан дуу хуур уралигые эрхимлэхэhээ гадна буриадай ёhо
заншал, хувсаhа хунар, ажа байдал, хэл соёл, мал ажа ахы, байгаали дэлхэйдээ
хандаха хандлага, шашин шїтлэгэ зэргэ їргэн ехэ асуудлые хамаржа, хурал хутаар,
hанал, бодлоо хєєрєлдєхє уулзалта, буриадай урданай ба мїнєєнэй амидарал ахые
харуулhан їзмэри їзїїлэх хэрэгтэй байна.
Дэлхэйд 500,000 буриад бий гэhэн тойм байдагшаhаа їнэндээ яг буриад ёhо
заншал, хэл соёлоо hайн мэддэгынь хэды бэлэй. Миний hанахада Ородой буриад
ород тал уруугаа, илангаяа Байгалай саадхи буриад ороджоhон, Монголой буриад
монгол тийшээ болоhон байхашэнди. Тийхэдэ Шинэхэндэ байгаа буриад
буриадаараа їлэhэн hанагдана.
Ородой буриад ехэ гїрэнэй бодлогоор ороджоhон, гурав таhаржа hаланди
амидаржа байна. Монголой буриадай гол зонхинь Дорнод аймагай Дашбалбар,
Баяндун, Баян-Уул, Сагаан-Овоо, Эрээнсав, Хэнтий аймагай Дадал, Биндэр,
Батширээт нютагта ажа hуужа байна. Мїн Сэлэнгэ, Хїбсэгэл, Булган, Тєв аймагта
бий. Эд буриадуудай ехэнхи барагинь хэлмэгдїїлэлтийн їеhээ буриад гаралаа
нюужа, аймшагт он жэлнїїдые туулахадаа буриад хэл соёл, хувсаhа болон бэшэ
олон юїмээ мартажа бїдэгэрhэн байна.
Дашбалбар, Баяндун, Баян-Уул, Сагаан-Овоогой буриад энэ талда хэбээрээшhаа
hїїлэй їеын залуушуулнай хэлэ аялгаа мартажа монголжохо болжо байна. Гээшhаа
хэлээ ор таhа мартаагї гэхэдэ арайш їгы, харин яриха hонирхол їгы байх шэнди.
Энэнд юїн нїлєєлнєв гэхэдэ оршон, мэдээсэл, hургуули гэх зэргэ болно
Ородой буриадууд буриад хэл аялгаараа намуун удаан ярияашhаа 10 їгэнэй
хахадыни ород байшна. Шэнэхээн буриад л яг буриад хэлэ аялгаараа яридаг гэжэ
би боддогби. Їгын hїїл бага зэрэг ондоо.
Ород, Монгол, Шэнэхээнэй буриадай наhатайшуул уhан буриадаараа ярижа
байна. Залуушуулнай тиймэ бэшэха.
Даяаршлал /глобальчлал/ гээшэмнэй хэтрээhаа бага яhатанай хэл hїнэхэ
аюултай, ехэ їндэhэтэндэ бага нь уусажа hїнэдэг дэлхэйн тїїхэ бэлэн бий. Уусажа
hїнэхэ мїхэхэ їгын тулда юун туhалхав гэхэдэ хэл соёл, ёhо заншлаа гээхэ хаяха
їгы, мартаха їгы байх хамагhаа шухала тэргїїнэй зорилто.
Манжа їндэhэтэн 200 гаран жэлдэ хятад, монголые эзэлэн хїштэй байhаншhаа
hїїлэй hїїлдэ тэрэ манжа хэлэ хятадта уусажа hїнэhэн бэлэй. Манж бэшэг тїїхын
архивт їлэhэн бэлэй. Хэлэ соёлоо мартааhаа улад гїрэншье hїнэхэ мїхэхын їлигэр
манжхаям. Ийм гашуун тїїхэ бэдинэй хажууда байгаае hанаха л хэрэгтэй. Тїрэлхи
хэлэ гээшэ тэр їндэhэтэн яhатанай тэнгэрын тамга юм.
Би нэгэн жэшээ хэлэхэм. Нэгэн эхэ хари холо ябаад ерэhэн нютагайнгаа хїнтэй
уулзажа hонин hоримой хєєрєлдєхєд саадхи хїнийнь
-Францад танай хїбїїнтэй уулзаав. hайн hайхан амидаржа байнаhан. Эжытэйм
уулзажа хэлээрэй гээhэн гэхэдэ нь эхни ехээр баярлажа:
-Миний хїбїїн шамтай ямар хэлээр яринаб. Тїрэлхи авар хэлээр ярьяа гї
гэбэха, саадхи нь:
-Танай хїбїїн намтай францаар ярьяаhан гэхэдэ хїгшэн эх уурлан сухалдажа:
-Тэрэшни миний хїбїїн бэшэ. Миний хїбїїнhаа авар хэлээрээ яриха ёhотой
гээд ябашаhан гэжэ Расул Гамзатов бэшээ. Энээнhээ харахада тїрэлхи хэлэн ямар
шухалань ойлгогдоно.
Ийм ушарhаа Д.Нацагдоржи “Їдэхэhээ hураhан тїрэлхи хэлэн, Мартажа болохо
їгы соёл” гэж дуулжа, Б.Ринчен “Шихнї шэмэг болоhон монгол хэлэн, Шин
зоригто їбэгэ дээдсэйм їб ехэ эрдэни” гэhэн бэлэйл. Тїїхэтэй їїхтэй буриад
тїмэнэйм тїрэлхэ хэлэн тїмэн їедэ мартагдаха ёhо їгы. Хїн тїрэлхитэнэй
хїгэжэлэй хурдаhаа, хїрдэhээ гээгдэжэ їлэжэ болохо їгыни ойлгосотой.
Урданайнгаа юмэнhээ абахыени абажа, гээхыени гээхэ зїб. Гээжэ мартажа болохо
їгыни хэл соёл /суял/ бэлэй.
Энэ ушарhаа:
1. Буриад зон єєhєд хоорондоо, гэртээ заалhаа буриадаар яриха
2. Хойшо їедээ омог ураагаа мэдїїлхэ
3. Буриадай атлас олон хэлээр бэшэжэ гаргаха
4. Їхи хїбїїдээ багаhаани сэбэр буриадаар яриулжа hургаха
5. Буриад hомоной hургуулида буриад хэлэ зааха
6. Хїїгэд, залуушуулай дунд буриад дуу, шїлэгэй тэмсээн урилдаан хэхэ
hаналаа та бїхэндэ хїргээд:
Заян набаагаа бэдирэжэ
Зїдэрэжэ тэнэhэн буриадни
Бадан ёгоо зорижо
Будлижа нїїhэн буриадни
hартай нартай хурбаада
hарнижа зутарhан буриадни
Хуби заяанай шуурганда
Хахасажа hалаhан буриадни
Ээдэрээтэй тїїхын тальхида
Элдїїрни ханаhан буриадни
Эрин сагай нугашаада
Эрини хїсэhэн буриадни
Абал ээжынгээ hургаалые
Андуу їгыгээр дахахавди
Арадхан зонойнгоо гуримые
Абажал хододоо ябахабди
Хїхэ мїнхэ тэнгэридээ
Зальбаржа мїргэжэ байял
Хїриhэтэ алтан дэлхэйгээ
Хїндэлжэ шїтэжэ ябаял
Уг гаравал тїїхэеэ
Мартажал яажа бололтойв
Унаhан їдэhэн нютагаа
Орхижол яажа хаялтайв гэжэ дуулнав

http://egov-buryatia.ru/index.php?id=4&tx_ttnews[tt_news]=16688&tx_ttnews[backPid]=1&cHash=c283452542

Добавлено: 08.12.09, 17:56 +0000

http://dump.ru/file/3901335 Энэ дуу шагнагты.

Обсуждаемое