BURYATIA.ORG    САЙТ БУРЯТСКОГО НАРОДА



  Закрыть
Логотип buryatia.org
Обратная связь    Правила сайта    Размещение рекламы

Форум


ara gazar ayalasan temdeglel
На страницу 1, 2  След.
 
Начать новую тему   Ответить на тему    Список форумов Сайт бурятского народа -> Буряад хөөрэлдөөн
  Предыдущая тема :: Следующая тема  
Автор Сообщение
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 06:56 +0000     ara gazar ayalasan temdeglel Ответить с цитатой

Ара газар аяласан тэмдэглэл

Энэ сарын 17-ноос 20-ной удоруудсоо ара Халха гэлсэгшэ Иволга Хяагтын аймагаар ябааб. Бандида хамбын институт 240 жэлын урида хатан хаан Екатерина хоёрдугаарын баталасан зарлигаар Буряад газарта уусхэгдэжэ шажан дэлгэрэсэны ехэ найрада оролсооб. Монголдо суугша простой студент намда ородой виз олохо гэжэ баахан проблемтэй байгаа. Ород гурэн юундэ манай монголдо виз гээшэ хориг табяа юм ойлгоногуй лэ. Наоборот хитадта гарахада ямаршье визэгуй лэ. Хитадуудтай хэлсээд лэ мануудыгаа худалдашоо. Приглашение надо гээд лэ. Манайхидшье ород орохо гэхэдээ частной фирмдэ обратилэжэ лэ нэгэ хэдэн улуу тухэриг тулэдэг юм байна лэ. Теэд яахаб даа тэндэ посольствын уудэн дээрэ сууджайсан буряад насатай хун нэгэ адрес угоо. Тэндэнь ошоод 33 доллар тулоод лэ рабочий 5 сутокой дараа 30дневний виза абаха юм.
_________________
миний блогто айлчалаарай!!!
http://songolia.blogspot.com
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 06:59 +0000     Ответить с цитатой

Тиигээд лэ 16-ной орой 8.45-да Улаанбаатар-Сухбаатарын поездондо суугаад лэ холын аянда гарааб. Намтай хамта худоо суудаг гурбан студентнууд ябаа хоёр миссионер оосэдыгоо номлогчо гэхэ минии санахада протестант шажанай пастор гээд лэ байдаг тэдэ лэ байха парень девушка хоёр ябаа юм. Парень олон сонин юумэнууд хоорээд лэ теэд яряансоогоо буддын шажаныгамнай муушалоод лэ абаха. Ябан ябасаар “Сэлэнгэ” гэхэ Сухэ-Батор хотодо углоодэрни 5 цагта буугааб. Тэндэнь вокзал дээрэ “Алтан” ороно гэсэн таксинууд зогсожо лэ байха. Бензин подорожал гээд нэгэ хунэй 1500 тухэриг аваджайна. Выходные гээд нютагтаа ерэжэ байгаа хэдэн студентэнуудтэй сугтоо Алтанбулаг ороод искра гэхэ буудалай газаа буугааб. Мест байхагуй гээд уудэндэнь хэбтэжэ байтараа харин унтажархео. Босоод харахадамни Алтанбулаг гээд лэ байсан харин нэгэ сомоной центрдэ хурэхэгуй газар байгаа. Границань 9 цагаас онгойхо гээд лэ тэндэ буфетсоо суугаад эдеэлжэ байхада рубль аваха гут гээд лэ тэндэхи хунууд шэрээндэ оосэдоо хурээд ерэхэ. Тэдэнээс нэгэ хэдэн рубль аваад хилэ гараха эхинэй машинасоо суугаад лэ 2 час хулеэжэ хулеэжэ Россидо орооб. Приграничнай район гээд лэ манай сэлэнгиинхэн ородой хяагтынхан сарадаа нэгэ удаа 50 кг хурэтэр бараа гаалигуй оруулдаг гэджайна. Теэдшье визгуй орожо гарадаг хунгэлэлтэ узэдэг хунууд байгаа. Тэгэхэдээрээ нэгэ хуниие 100 рублиэр оруулжа гаргадаг юм байна. Урида нэгэ хоёр жэлын умэнэ миин явагаар хилэ гарашодаг байсан гэхэ. Амар хилбаршье байгаа юм гэжэ хунууд хэлэджайна. Теэд одоо тэрэ хирпиисэн постонуудые баришаад иимэ хэсуу болошоо юм гээд жаловалаха юм.
Иигээд лэ буряад газар хул табяаб
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:04 +0000     Ответить с цитатой

Харахадам сул ород машинууд нэгэ жигуленоксоо насатай хун харагдана духэжэ ошоод лэ спросилоо юм. –До центра сколько берёте гээд лэ теэд 20 рубль тулоод лэ автовокзал орооб. Хяагта хото гэдэгэмнай харин нэгэ деревянный домнуудай хото байгаа лэ. 1727 ондо ород Хитад хоёр хилэ тогтоогоод эндэ тэрэ гэрээ бэшэгые тогтоосон Савва Рагузинский гээшэ граф эндэ хото байгуулжа нэрэ угоходоо Троицкосавск гэжэ нэрэ угоо юм. Хото байгууласан тэрэ удэр ни православно шажанай святотроицкийн удор байгаад лэ баса тэрэ граф оорынгоо нэрэ Сава-г оруулаад тиигэжэ нэрэлээ юм. Наадатай нь хитадууд хото байгууласанинь Маймачен гээд нэрэ аваа юм. Худалдаанай хото гэсэн хитад угэ. Харин монгол угсаатан энэ хотонуудые дээдэ, доодо шивээ гээд лэ нэрэлэдэг байгаа. Манай шивээ хиагт гээд дуун тиимэ удхатай лэ. Автовокзал дээрэ ошоходом шустрый буряад нухэд угтажа ерээд хаа явахаш гээд лэ асууха. Улаан-удэ хурэтэр хэды байха юм гээд нэгэ микриксоо сууба. По радио иимэ дуун хангинана лэ. “-Эй, ди-джей водочки налей... и не робей. Молоко хорошо а водки еще лучше” иимэ юумэн дуулаад явахадаа юуншье бодогдожо болохо. Нэгэ сонин юумэн гэбэлни хойно автотрассанай хоер хажууда модонууд суулгаатай байха юм. Кедр, хара модон хуса, харгын хоёр талаар харагдажа байхань сонин. Зорюуд тиигэжэ модонууд суулгаа юм уу угы гу мэдэнэгуй лэ. Бишье уридынь иигэжэ санадаг байгааб хойшоо ород гараа хаань эруул газар нэгэшье улдоогуй таряан поленууд гэжэ бододог байгаа. Тиигээд ошоод хараад яважайхадам харин хотын заха араараа модотой лагериинхаа хэдэн амаар яважа байгаашэнги санагдаа. Юрэдоо илгаангуй лэ. Эндэ тэндэ ганса нэгэ ухэрнууд дэ харагдаха мал бага гэдэгшье унэн болоо. Харин Хяагтаас Улаан-Удэ хуртэр трасса сайн гэжэ тэхэдээ манай сэлэнгиин замда арай лэ хурэхэгуй шэнги. Теэд лэ яахаб даа буряадуудыгаа ажаглаад лэ явааб. Зарим нэгэнь заа ород шэнги шарайтай болсон харагдаха. Метис гэдэг санагдана. Микрикнай гэнтэхэн остановилоо юун гээшэб гээд харасан ород деревниэс нэгэ хун гаргажа байгаа урдань гробыень ургээд лэ онгорхой сэхээрни аваад яваджайха колонны хамагай суулэдэ барабан уурэжэ буреэн улеэсэн хугжэмшэд узэгдэхэ ну настолько оорэ сонин узэгдэл байгаа лэ намда
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:12 +0000     Ответить с цитатой

Нэгэ заа яважа байтара унтажархиха гэджайна. Сэрээд лэ харасан хари нэгэ томо нууранай дэргэдуур яважа байгааб. Эгээн ехэ уса байгаа лэ арай Байгал далаймни бэшэ бэзэт гэсэншуу бодол тархинда бууха. Заа ажаглавални тиимэшье томо бэшэ шэг юм. Энэ юун нуураб гээд асуубал “Гусинки” гэнэ. Манайхинай Галуута нуур гээд лэ байдаг тэрэ Хулэн нуур байгаа лэ. Микрикнэй сонхоор гэнэтэ лэ гараад ерэхэдни ехэ узэмжэтэй байгаа. Тэндэшни нугоо электростанци харагдаджайна. Тэндэнь микрикни нэгэ заа остановка хэхэдни тэндэ буужа харааб. Хойно буряадын хотууд гэдэгмнай юрэдоо лэ модон домнууд тодорхой гаргасан улицэнуудтэй теэд тубсоони нэгэ хэдэн пятиэтажканууд харагдаха. Харин Улаан-Удэ хурэжэ шадаагуй болохоор хэлэжэ шаданагуй лэ. Нэгэ хэдэн километрэй зам улдоод байхадаа Иволга гээд заа сууринай тэндэ буугаа. Микрикнэй жолоочо эндээсээ шууда энэ улицэнуудые нэвтэ гараад саанань автобусная остановка байха тэндээс таксишье бии “Дацан” гэсэн микрикшье бии тэндээсээ суугаад Дацан орогты гэнэ. Тэндээсэнь дацан хуртэр 10 тухэриг тулоод лэ таксинсоо суугаад Иволгиин дацан гээшэ газар хурээб. Дацанай ламанар бугэдэ Жуд дугансоо научна конференцидэ хабаадалсаад лэ суужа байхадни орожо ошоод суугаад лэ шагнааб. Жуд дуганай хойморто Заяа хамбын хурэгые зураад лэ голдонь заласан баруун таладань сагаан экран табяад тэндэнь выступалсан ламанарай шарайнууд узэгдэхэ, хоймороорни засасан шэрээнуудэй арада муноонэй Буряадай шажанай тэригуун бандида хамбо лама Дамба Аюшеев хажуудань дид хамбо, Иволгиин дацанай шэрээтэ сууха. Теэд нэгэ хэды ахалаха ламанар баса узэгдэнэ. Тэндэ компьютернэй арада минии танил хэдэн хувараг харагдаа. Нодинон арба гаран хуварагнууд эндэ монголдо энэтхэгэй визэ аваха гэжэ ерээд байтарни случайно танилсаа бэлэй. Айраг ууха дуратай ородоор хоорэлсэдэг хувууд байгаа лэ. Тэдэнэй нэгэ заримань энэтхэгтэ халуун газар номоо узэхоор ябасан заримань эндэ суужа байгаань харагдаба
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:17 +0000     Ответить с цитатой

Сводкыень аваад лэ узэхэдэм муноо хурэтэр сонгогдосон 24 бандида хамба нарын намтар тухай докладнууд улаан дэгэлтэй ламанар ородоор табижа байгаа лэ. Аюшеев хамбын заключительна речи сонин санагдааб. “бидэ буряадууд муноо хэлэ соёлоо мартажа и я сегодня вынужден говорить на русском гээд манай 30 дацан бол манай буряадай бурханай шажан дахин дэлгэрэхэ гол залог гээд муноо би таанадые простых сельских парней энэ 30 дацанаа сэргээ гэжэ шэрээтээр табяаб муноо таанад залуу байнат олонинь юумэ ойлгоногуй таанад лэ муноо энэ хэдэ дацанаар дамжуулжа Алайраас Ага хуртэр манай шажан культурые сэргээхэбди Энэтхэгээс абаха манай хуварагнууд заа зомбированно болоод ерэхэ тиимэ хунууд манда хэрэггуй намда манай Буряадын тулоо дацанайнгаа тулоо юумэ хэхэ хун хэрэгтэй гээд муноо бидэ манай республикээс ородууд яважа байха иимэ саг уедэ амидаржа байнабди гэхэдээ помните “уйдут русские придут китайцы” теэд бидэ россидо суужа энэ эсэгэ увгэдэйнгоо нютагые урэ хуугэддээ улдээхэм. Намда тэндэ россидо хэлээ юм. Таанад буддистууд гээд какая хорошая религия там где вы нет насилии нет террора и царит мир, тиимэдэ бидэ россидоо байсан цагта бидэ сохранимся гээд”. Ородоор хэлэсэн угэнуудые буруу буулгасан байжа болохоб но смысл таков.
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:22 +0000     Ответить с цитатой

Энэнэйгэнь дараа хамбатай орожо уулзааб. Би гээд монголоос ерээб эсэгэ увгэднай сонгоол дасанда прихожан байгаа теэд эндэ бандида хамбанай хамаг анха манай сонгоолоос гаража Екатерина хоёрдугаарай утверждалсан эхинэй хоёр хамбамнай манай сонгоолоос гараа гээд би эндэ энэ мероприятисоо оролсохоёо ерээб гээд лэ. Заяагай Дамбадаржаа, Хэтэрхэйн Содномпил гээд бандида хамбанар усуухэн минии авгад-сонгоол ясанаас гараа юм.
Ну так общался с ним. Показался мне он характерным человеком. Теэд Заяа хамбын юроолые подпись зуруулжа нэгэ адис абаад гарааб.
Иволгиин дацан гэдэгнай нэгэ томо хашаансоо комплекс голо сумэ туунэй хажуудань Жуд дуган энэ хоёрой дундань Этигэлэй хамбада зорюулсан дуган шэнээр баригдаад бараг бэлэн болосон хэбэритэй ехэ томо суритэй сайхан дуган болохо баруун хажуудань айлшан гиишэдтэ зорюулан тухоорсэн хоер дабхар модон буудал харагдаха лэ, хойшоонь субурганууд теэд лама хуварагнуудай суудаг модон домнууд зуун хойто талада буддийский институт “Даши Чойнхорлин” гээд бэшээтии модон байшан байха. Дацанай гол хаалганаас оорэ зуун таладань автотрасса руу гарсан хаалга баса байха тэрээгээр ороходонь хадаг худжинууд худалдадаг лавканууд байха. Хараад байджайхадам хунууд алишье хаалгаарни ороод лэ дацанай хашааг тойроод гороо хэгээд яваха юм.
Намайе сонгоол юм гээд Мурочийн дацанай шэрээтэ Б.Шареев ламада тушаагаа. Теэд харин бишни оорыгоо цонгол гээд ярихадам харин шэрээтэйн гэрсоо суугша тэдэнай намайе ойлгоногуй лэ теэд би ородоор хэлэгты лдаа гээд хэлэсэн ородоор хоорэлсэжэ эхилээб. Ну подтверждался что цонголы горячие люди и хурдан тургэн зантай гээд лэ. Минии ровесник болохо нэгэ хубуун намтай адли нэрэтэй бидэ хоёршни амидай болхо юм гээд лэ хоорэлсооб. Тэгэхэдэнь харин Ухин найманай угтай хубуун боложо таараа хари алинай уг бэ мэдэхэгуй гэхэ юм. Муноо америкта суугча найзатайм адлишиг харагдаа. Тэрэ нухэрни баса ород шиг ундор хамартай мануудай шара гэдэг хубуун байгаа лэ. Манай цонголнууд ород хасагнуудтай ехэ холсилдоо юм гэжэ увгэдни хэлсэдэг тому пример авгалджимни хухэ ногоон нюдэтэй хунхэр ундэр хамартай хун байгаа лэ. Тэрэ хубуун шье тиимэ юм халта харабал ородтой андууражашье болохо тэгэхэдээ монголоидно чертынь улуутэйшиг. Адли нэгэн угсаатайбди гээд бодоходом сонин сайхан байгаа лэ
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:37 +0000     Ответить с цитатой

Тэгээд суужа байтара -эй чишни монголоос ерээ юм эшэгы гэр ну юрта поставилжа шадаха гут? гэджайна. Турэсоноос хойшоо хотодо суугаад квартирэндэ ундиисэн городой хубуун намда ямар знание байхым. Теэд эшэсэн нюурэндээ шадахаб гээд лэ аваад хаясан. Дацанай урдатай площадь дээрэ Буряад газар анха байгуулагдажа байсан эртэны эшэгы дугануудай хэб маягаар эшэгы гэрнууд барижа табиха байгаа лэ. Теэд тэндээсээн гаража ошоод лэ харахадам манай хяагтын аймагайхин монголоос авасан гэрээ ашажи ерээд буулгажа байгаа лэ поскольку орой болошосон нара жаргаха гээд лэ удэшиин улайрасан тэнгэри дээгуурни узэгдэхэ теэд бидэ хэдэн хамагай суулдэнь гэрээ бариха гээд лэ хаража байтара хари тэрэ урида барисан хамбын асараас лэ хамбын голос раздалжиина. –Эй, что вы там делаете давай перенесите на первом месте историю не можете переделать лэ гэжиина. Юундэ гэжэ хашхараа юм гэвэл хамагай анха хяагтын аймагай нютаг дээрэ цонголнуудын дунда анханай дацан байгуулагдасан юм гэжэ. Теэд яахаб даа хамбын зарлигаар зоожэ абаашаад лэ муноо яахамди гээд лэ намайе спросилохо юм. Юуншье гээд эхилээд ханаа дугуйлахабди гээд лэ табан ханаа бодхоод ниилуулэхэ гэхэдэни хари шаданагуй лэ. Заа байхадаа фильмнээс лэ гэр барихые узэсэн би юун гээд лэ шууда барижа шадахаб дээ. вдобавок амидайгаймни неточно перевод намайе буришье хусуу байдалда тулькичёо. Зургаан насанаасаа гэртэ амидарсангуй лэ гэсэншни хари с шести лет жил в юрте гэнэ гээд саашань хэлээд буришье алаа. Муноо таанадта хэлэхэд ханай ама ниилуулэхэ лэ хамагай хэсуу юумэн байгаа лэ гэр барихада. Ашагуй тэрээгуур гандангаас ошосон нэгэ монгол лама яважа байгаад лэ бидэнэй гэр бариха гэжэ хугложэ байхые хараад наашаа ерэжэ тусалаагуй хаань юу хэлэжэ духаа майжаха хун байгааб ёсотой шудхэр буу мэдэе. Теэд лэ бодоходом буряадта манай монгол юртэмсын зуйлэ хэды холо болошоо юм дээ. манай сонгоолнуудашни монголтойгоо заха залгалдаа нютаглажа холбоо харилсаатай яважа ерэсэн хунууд лэ иимэ ород болошоод байгаа юм бол бидэ ородоос ерэсэн буряадуудыгаа юундэ ород болошооб даа гэжэ гайхаха хэрэггуй лэ болоо юм
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:40 +0000     Ответить с цитатой

Углоодэрни 18-най удэр.
Заяагай хамбада зорюулсан хурал гол сумэдэ болоходонь суужа хабаадалсааб. Тэрээнээс уридань голо сумиин хойморто заласан Этигэлэй хамбада мургэжэ нюдоорээ харасандаа оорыгоо ехэ хубитай хундэ тоолоноб. Монгол форумчануудта хэлэхэдэ
Буряад монголой 12-р бандида хамба лама Даша-доржи Этигэлэй бол анханай бандида хамба лама Дамбадаржа Заяагай хубилгаан, 1852 ондо муноонэй Иволгиин аймагийн Улзии добо гэхэ газар сэлэнгиин готол-буумал гэхэ ясанай буряад хасаг сэрэгтэ причесленный айлда мундэлээ юм. Бага заахан байхадаа уншэрэжэ баян айлында зарсалагдажа байгаад лэ 15-тайдаа хориин аймагай Анаагай дацанда шаби орожо шажанай болбосорол олжо эрдэмтэ лама болоод 1904 оноос оорынгоо Янгаажинай дацанай шэрээт болоод шэнээр Чойра дуган, Дэважин дуган бодхожо. Энэ дугануудые ород-японой дайнда ами урэгдэсэн Янгаажинай дацанай углэгын эзэд сэрэгуудтэ зорюулжа оорынгоо бухы лэ зоори 15 минган рублиэр бодхосон байгаа лэ. 1911 оной хавар Тамчиин дацанда Хамба ламын резиденцидэ арван претендентнуудээс зуун Сибириин бурхан шажантанай 12-дугаар Пандито хамбо ламаар сонгогдоо юм. Тэрэ уедэ Хилгантайн сонгоол Балданбрайбун дацанай суури уертэ авташоод углэгын эзэдни оорэ ундэр сайхан газар нуулгэжэ барихамди гэлсээд нэгэ хэсэг прихожанни Заяагай хамбынгаа анхан хурал байгуулсан газараас нуулгэжэ яажа болохомди гээд маргаан боложо байгаа юм.
Теэд Этигэлэй хамбыг энэ маргааные тасалуулжа сонгоол дацанай шэнэ сууриные заалгахаяа залаа юм сонгоолнууд. Энээнэй уридатай Сономпил Хэтэрхэйн 2-дугаар хамбаас хойшо Сонгоол дацангаас Пандито хамбо гаргаагуй хамба суулгаха гээд шадалтай шэрээтэнууд ошоходни суулгадаггуй теэд сонгоол дацаныхан оорынгоо шэрээтые Хамба гэжэ суудал засаад ургэмжэлээд явадаг Тамчиин дацанай хамбыг хулеэдэггуй ехэ шэруун тэмсэлтэй байдаг байгаа Этигэлэй хамбаас урида алишье хамба сонгоол дацанда ерээгуй айдаг байгаа юм. Тэгэхэдээрээ Этигэлэй хамба харин айжа эмеэнгуй ерээд лэ олон хоног ном уншажа ошороор заажа яваад лэ муноонэй сонгоол дацанай байгаа Мурочиин тэндэ Хумэн хан уулын бэлдэ газар ошожо хадхасанни харин тэндээсэнь Заяагай хамбын булажа табисан очир бумбэнууд гараа юм. Теэд сонгоолнууд Этигэлэй хамбые Заяа хамбын хубилгаан гэжэ мэдээ юм гэхэ. Урида Заяа хамба оодэ болоходонь шабинарни асуугаа юм -Та эрьежэ ерэхэ гу гэжэ. Тиихэдэнь таанадта хэрэгтэй уедэ би эрьежэ ерэнэ гээ юм гэжэ тиигээд хэрэгтэй уедэ ерэжэ оорынгоо булажа табисан юумэнуудые гаргажа узуулсэн Этигэлэй хамба Заяа хамбын хубилгаан болоо юм. Оорэшье сонин юмэнууд бии ха. 1702 ондо мундэлжэ 75 насатай нирван болосон Заяагай хамбаас хойшо 75 жэл болоод 1852 ондо Этигэлэй хамба мундэлжэ баса 75 насалаад нирванда одожо 75 жэл унгэрэсэнэй хойно энэ 2002 ондо Этигэлэй хамба бидэндээ эрьежэ залараа юм.
1913 ондо оросын баатар сагаан хаанай Романов овогтан хаан турэ барисанай 300 жэлэй ойн баярта хабаадалсажа тэндэ Санкт-Петербургдэ бурхан шажанай орон хиид бодхожо ород хаанда тангариг ургэжэ хаан баавайн эруул энхиин тулоо юроол уншаа юм. Теэд анхадугаар дайн эхилэхэдэ сузэгтэн олоноос ургэл бариса суглуулжа фронтодо явуулажа баса Кенсур хамба Ч.Иролтуев туруутэй эмчи ламанарай делегаци хамта эльегээгээ юм. Энэ зудхэлыень засагаас сэгнэжэ святой Аннын орденой 2-р зэргээр шагнуулаа. 1917 ондо бухэ буряадын хуралын тэригуулэгшээр сонгогдожо байхадаа увсоод хамбынгаа тушаалаас буужа оорынгоо Янгаажинай дацандаа бусаа юм. Туунэй тугэдээр бэшэжэ улдоосэн таби улуу номнууд бии. 1927 оной июниин 15-да бясалгал хэжэ байгаад нирван дуриие узуулээ.
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:45 +0000     Ответить с цитатой

Тиихэдээ оорынгоо шабинарые Хуга намши гэхэ ухэгсэдэй хойтоходо зорюулсан юроол оортэнь унша гэхэдэнь багшынгаа амиды байхада шавинарни уншажа зурхэлэхэгуй байгаа лэ. Тиихэдэнь хамба оорээ уншажа эхилэхэдэ шабинарни дагалдаад уншаа Этигэлэй хамба бисалгалай байдалда байжа байгаад нирван дуриие узуулээ тиихэдээ шабинартаа хэлэжэ таанад намайе 30 жэлэй хойтой эрьежэ тойрожо узэгты гэжэ. 1955 ондо 17-р Бандидо хамбо лама Дармаев Хухэ зурхэн гэхэ газар оршуулсан Этигэлэй хамбын бумханые эрьежэ узээд дэгэл хубтасыень солижо бусаажа табяа юм. 1973 ондо Гомбоев хамбо лама баса эрьежэ узээд ритуалнуудые хусээгээд бусаажа табяа лэ. Тэгэсэн нэгэ хэдэн жэлын умэнээс Иволгиин дацанай лама Бимба гээшын зуудэндэ Этигэлэй хамба эрьежэ намайе дээшэнь гаргажа сузэгтэн олондо харуулагты гэжэ теэд 2002 оной намар аюшеев хамба нютагай увгэдоор заалгажа аваад лэ Этилэй хамбын бумханые ухуулжа нээгээд лэ узээ. Бумханда хэсэн дабасан дороос усэгэлдэрхэн засасаншэг Этигэлэй хамбын ташархан усэн узэгдээ лэ. Оодэ болоод 75 жэл болосон хунии бэе гээд задаралда ороод муудаагуй байха гэхэдэ хэншье этигэхэдэ бэрхэ байгаа лэ
унэндээ тиимэ лэ байгаа юм мировой сенсаци гээд лэ эндэ тэндээс тв-шникууд ерэжэ снимок хэгээд лэ дэлхэй даяар сасаа ганса манай монголдо лэ сураггуй байгаа. Рушайло гээд ород гурэнэй нюуса албанай ноён хуртэр ерэжэ узээд бусаа гэлсэгшэ. 75 жэлэй умэнэ амидаржа байсан хунтэй иигээд уулзаад золгожо байха гэжэ гайхалтай бшуу. Манай монголшууд Мумия гээд лэ тэрэншэг юумэн гэжэ бодохо хэрэггуй лэ минии узэхэдэ Этигэлэй хамбын арисань заа хатасаншэг тиигэхэдээ миин нюдээ аняад ном уншаад суужа байха шэг. Бандида хамбын бурэн дэгэл жанчаяа асаасан забилаад суужа байха шэлэн саркофагсоо голо сумиин хойморто. Тэрэ бин бутуу шэлэнсоо температур заагша табяатай тэндэнь дулаан заажа байха Сайхан шутээн приобретелжэ абаа лэ манай буряад нухэдууд. Энэшни хойто зугтэ шажан дэлгэрэхэ гэсэн багша ламын лундэн бии тэрээгээр болжо байха юм гэжэ бодогдоод лэ абаха. Углоонээс хойшо эхилэсэн хуралые хамба лама туруулэн уншаад лэ бухы буряаднар суугша Ород гурэнэй газар бурээс ерэсэн шэрээтэ нар суугаад лэ уншаха тэрэ дундань хоёр умзад хоолойтой ламанар амандаа микрофон зуугээд лэ томо будуун колонкоор сумэ дуурэн хунгэнуулэхэ новшество гэхэ юм гу сонин юумэн манай эндэ хэлсэдэгээр “тоон дотор усэг шааж явана” гэхэ шэг гороо хэгээд яважа байсан хунуудсоо шара тологойтой сэнхэр нюдэтэй ородууд ухибуудээ дахуулаад мургэл хээд яваджайха теэд баса хэдэн ламанарай хамагай доодо талада баса нэгэ ород лама сууджайха.
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:48 +0000     Ответить с цитатой

Хурал дуусажа хунууд гарахадань хамта гарааб. Тэрэ урдатай талмай тойроод лэ хунууд уже суглаад лэ дуурэчоод лэ байгаа. Буряад газарта бодхоогдосон 30 гаран дацануудай нэрэ бэшээтии самбарнууд барисан хуварагнуудай хойноос жагсасан колоннууд бэлэн болоод тэндэ зогсоджайна. Урдатайнь буряадын гурбан субьектын тугнуудые барисан гурван моритон яваха. Тэгхэдээн хамагай эхиндэ манай Балдан брайбун Мурочиин дацан яваа тиигээд хойноосонь бодхоогдосон датануудай порядокоор жагсаад лэ бухэ барилдаха сур харваха морин гуйлгэхэ хунууд тэрэ колоннасоо багтаад лэ яваха юм. Тэгээд лэ хамбын асарын тэндээс будуун шахамал хоолойтой хун зарлажайна
Эргэ бургээс эхитэй
Элинсэг хулинсагаймнай бутээсэн
Эргэн эргэжэ мундэлсэн
Эгээ туруучиин дацан юм.
Ундэр Хумэнэй убэртэ
Ундэрлэн мандажа байгааша
Ури хуухэдэймнай сахиха
Ууридэ мунхэ дацан юм.
Цонгоол, Ашабагад бусадай
Эргээн бодхоожо байгааша
Цухэ голой зуухэнтэй
Цонгоолой гэгдэсэн дацан юм.
Буряад ороной дайдаар
Буддын номло дэлгэруулсэн
Бакула римбуучиин арамнайлсан
Балдан брайбун дацан юм.
Моороочэ сайхан нютагта
Мэргэн багшаараа суурхасан
Монгол изагуурта бидэнэй
Мургэн шутэхэ дацан юм.
Аяар холуур мэдээтэй
Аранжан-Арьяабаала мургэлтэй
Аюушын Дамба Ламтанай
Анхан шэрээтэлсэн дацан юм.
Тэгээд лэ би бишни баса цонгол юмби энэ колоннасоо багтажа болохымгу? Гэсэн чё такое орыт лэ гэнэ. Яахаб эсэгэ увгэднай нютагта ерээд оорынгоо цонгол дацанаа тулоолээд явахадам бахадалтай сайхан бишни нэгэ сонгоол юм гэхэ оморхол туроод аваха. Теэд харин хойноосом гарасан зарим дацанууд эчэмээр лэ ганса хун гараад яваха хамагай олон тулоолэгшэтэйни захааминай дацан юм гу гэжэ тоолооб. Теэд бидэнай хамба ламын асарын оодээс хараад лэ зогсожо байхадани открылоод лэ угэ хэлэджайна хамба “таанад ехэ зол жаргалтай байгаат энэ удэр бидэ иигэжэ суглаад энэ манай сайндэрые хэжэ байха помните следующий праздник 60 жэлын саана болохо гээд муноодэр эндэ барилдаад унасан хувууд нюгэлээ арилгаха диилэсэни оорынгоо нютагын уула усанай эзэдые баярлуулаха” гэнэ. Тэндэш Агын тойрогиин гулбаа Баир Жамсуев баса угэ хэлээ. Тиигээд лэ нааданай эхилэбэ. Бухэ барилдаан хоёр весевой категори до 75 кг и выше. Буряад бухэ гэдэгнай манай халха барилдаанай умэсхэлтэй адли бэшэ дээгуурээ нюсэгэн зодог умдэнэгуй харин доороо шоортик юм гу али умдэеэ шуужа байгаад дээрэнь шуудаг гэхэ ута уяаг шуудагнай хэбэртэй уяад тэндээсээ бариса абаад барилдаха убдэг тохой шоройдобол унасан гэжэ тоолохо 90 оноос урагша мартагдашоод байгаа юм гэхэ теэд муноо сэргээжэ байгаабди гэнэ 2 весевой категоридэ туруулэсэн бухэшуудые шэнэ жигули машинаар шагнажа сур харбаан морин урилдаанда туруулэсэн хунуудые баса нэгэ нэгэ жигулигаар шагнаха гэнэ хараад байхадам хулгар хулгар шэхэнуудтэй вольникнууд лэ барилдажа байха барилдахынгаа урида гараа барилсаха. Костюмнай умдэн дээрэ буряад дэгэл умдээд эхэнэр хуншэг бусээ дээгуур бусэлэсэн судьяанууд диилэсэн бухын гарые дээшэнь ургэхэ тэрэ хаясан бухэ телевидениэс лэ харасан байха халха бухэйн дэвээ эб хабагуй хэгээд туг тойроод лэ гуйхэ молодецнууд гэжэ бодожо зогсоо лэ. Олимпииский систем гэжэ унасан бухэ хасагдаад лэ хамагай суулэдэ Курумканай дацанай прихожанин нэгэ хувуун саада бухынгоо хулдэ гансахан ороод лэ гэдэргэнь савчасон. Урамтай харагдаа лэ. Тэгээд завсарлажа саатай байха поле дээрэ морин урилдаан болохо гээд лэ тиишэ ябааб тэндэнь нэгэ кругни 2 километр теэд тэрээниие 5 тойрожо 10 км гуйхэ байгаа лэ ставка тавиха гут гээд лэ нэгэ будуун лама яваха урилдаха моридни бугэдээрээ ород тоомск ундэр морид байгаа. Манай эндэхиэс хэды оорэ юм гэсэн бодол ороод лэ ерэхэ. Тэгээд лэ морид гуйлдээд лэ 2, 3 круг хэжэ байтара тэрэ урда суужа байсан судьяанууд последний круг гээд лэ хашхаража байгаа финал гээд лэ хашхараад моридыень барисан хамбын тэндээс болоогуй явуула явуула гээд орилолдоод тэрэ урдаас болоо болоо барихабди гэлсээд лэ 5 круг 4 круг гээд лэ боон спор болоо. Ямар хайшан гээшэ комисси бэ дараа жэл таанадые хуу хоожэ явуулаха гээд лэ хамбатан аянга сахилгаан буулгажына. Гурвалжан дурвэлжэн хэруул арайтай лэ сохилсоод авасангуй лэ эндэ тэндэ ород буряад холисон замбараангуй угэ хэлэ дуулдаха организованность дутуушаг байгаа лэ тэгээд хориин аймагай нэгэ намхан буряад жокейг ацараад асуугаа хамба энэ залуу дацанай найрада жэл бури ерэжэ оролсодог юм би энэ хунии угиие лэ этигэнэ, -Ши хэлыш хэды круг байгаа юм? гэсэн 5 круг байгаа гээд одоо спорилохоо боли иигээд шиидэшэе, гээ. Эрхуу можын Нукутский дацанай морин туруулээ ундэр хара гоё морин. 75 кг-аас дээшэхи категориин барилдаанда манай Балдан брэйбун дацанай хэдэ хэдэн бухэшууд барилдаа тэрээнэй урдань сур харбаанай тэмсээн баса нэгэ баахан спорно болоод лэ очконь тэнсэсэн хоёр харбаашан халха сурын хэлээр бол тобхо харбаад ага нютагай нэгэ ород прозвищетэй мэргэн туруулээ. Агын гулбаа оороо гуйжэ гаража ерээд лэ ургэжэ шэдэхэ гэсэнээ оороо халтираад ойчохо. Энхэ талын Сергей, Мурочиин Нацаг гээд лэ манай цонгоолой бухэшууд унашоод ганса Ноехоной Зоригто Цырендондоков гээшэ хувуун улдээд байгаа кавказ шарайтай буряад нэрэтэй хувуун байгаа хажуудам зогсоджайсан амидайм хэлэджайна. Арменин строитель эсэгэнь байгаа юм гэжэ. Харин тэхэд хоёр насатай мужик хэлэнэ –Буряадта юун арменин байхым энэшни буряад байкуй юу, гээд лэ энелдэнэ. Гэсэн нугоо талаасань тамчиин дацанай прихожанин гэсэн аварга бэетэй Болонев гэсэн мангад гараа. Манай Зорикые амаруулангуй гаргаа мамань сестрань тэндэ манай цонголнууд Зорик, Зорик гээд лэ хашхаралдаад лэ Нация смотрит на тебе гээд лэ тэгээд лэ 3 минута унгэроод клинч гээд золгуулахада тэрэ ундэр буляа ородой гараас яажа мултараха унаа. Тэгээд приз угэхэ болоходо туруунэй будуун хоолойтой товарищь хунгэнуулжиина. –победил представитель великого русского народа гэнэ ну прямо говоря не понравился ну что делать гээд лэ хоорэлсэсэн хунууд байгаа. Теэд лэ призернууд шагналынгаа машиные унаад почетный круг хэгээд яваа. Хажуудаа байха хунуудые ажаглаад лэ суугааб.
Манай цонголнууд гэсэн харин улуутэй ехэ холисолдоо юм гу гэжэ санагдаа теэд хоорондоо ород буряадын миксээр хоорэлсэхэ харин нугоо хори буряадууд ород угэ бараг лэ хэлэнэгуй буряадаараа хоорэлсэхэдоо харин улуутэй ородоороо хоорэлсэхэ дуратай шэнги. Нэгэ залуу хувараг намаас асуугаа “Монголдо манай хори буряадууд бии гу” тэды хунууд бии монголой буряадай ехэн талань хори агынхид байха гэсэн ехэ лэ гайхажа байха. И вот они спросят Багабанди халха бэшэ сартуул бэзэт гэнэ би хэлээ монголой сартуул буряадын сартуулнуудшье тэндээс баруун монголоос гараа юм гэжэ. Тэдэнтэй хамта банкетлаад лэ элдэбые хоорэлсоод суужа байхадам ямар ташаа буруу худал угэнууд явадаг юм гэжэ бодогдоо монголой тухай. Вот тому пример Зоригиин ухэлиие хэдэ дахин давсалаад ярижа байха. Нэгэ лама асууджайна “как теперь относятся в Монголии к Джа ламе?” я сам видел его голову в эрмитаже там написана голова монгола гээд много интересного говорил.
Харанхы болоод шэрээтэ нар гэр гэрын зуг хариха гээд тараад лэ яваа. Бишье Шареев шэрээтынгээ девятканда суугаад лэ Хяагтын аймагиие зорёоб. Бороо ороод харгы нойтон заа удаан яваа юмди. 12 часта гараад 4 часта мурочиин дацанда ерэжэ шэрээтын гэртэ буугааб. Шэнэхэн барисан модон байшан байгаа неплохо живут эти шэрээты 6 жэлын умнэ Монголдо шажанай дээдэ сургуули дуургээ юм гэхэ шэрээтнай.
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 06.10.04, 07:52 +0000     Ответить с цитатой

Углоодэрни 19-най удор.
Балдан Брайбун дасанай магтаал дуун
Бурал Хyмэнэй баруугаар
Буянтай сайхан Хилганта
Буряадта тyрyyшээр дэлгэрэгсэн
Балдан Брайбун дасан юм
Ходол Хyмэнэй баруугаар
Халюуран манараа Хилганта
Хатан Хааны баталсан
Хамагай тyрyyшын дасан юм
Жабартай Хyмэнэй баруугаар
Зая ехэтэй Хилганта
Зондоо жаргал асарсан
Заяа Хамбын дасан юм

Эртэ босоод лэ Мурочиингоо дацанда мургэжэ эртэнайнгаа хусэлые хусээгээ. 1913 ондо Хилгантайгаас эндэ нуулгэжэ ацараад Мурочиин гэгдэхэ болосон цонгол дацаннай 1930-д онуудта хаагдажа лама хуварагууднай баригдажа Гулаг сулэлгэндэ хоогдээд эзэгуй дацан улдээ юм гэнэ. Тиигэжэ байтарань 50-яад ондо бури сууриндань хуртэр разрушилжа хирпиисээрни социализм барижа колхозной байшан хэгээ. Теэд 1991 ондо сэргээжэ анхан муноонэй Хамба Аюшеев шэрээтээрни сууджайсан тэрэ уедэ углэгын эзэдын ургэлоор шэнэ сайхан хирпиисэн дацан уридын дацанайнгаа суурин дээрэ 1994 ондо сэргээн бодхоосон байгаа. Шэрээтэ хэлэджайна 10 ламатай тэдэнай хэдэнь архиншалаад яваха хуралда суудагни хэдэ ном узэдэг хэдэн хувараг бии нэгэ хоёр хувуун энэтхэгтэ явууласан гэнэ. Дацанай хажууда Буузная гэсэн байшан байгаа Бууза хэдэг газар гэсэншэг буряад нухэдни нэгэ хэдэн энеэдэтэй юумэн хоорэлсэжэ байсаные санааб. Кяхтада нэгэ эхэнэр горячие буузы гээд хашхаража явасан гэжэ ородоор ойлгогдоходаа нэгэ тиимэ удхатай болоно.
Буряад газарта зоогээд явадаг хунууд юрэдоо улдээгуй бугэдэ лэ сууриншаад али дээрын 40-оод оноос хойшо колхоз совхоз гэжэ байгуулаад кочевник гэгдэхэ хунууд Буряад республиктэ лэ лава улдээгуй гэнэ Харин Агын тойрогто ямар байгаа юм мэдэнэгуй лэ. Эшэгы гэртэ суудаг хун нэгэшье угии болоод уже третье поколение пошло гэнэ. Модон байшанда суугаад лэ печь топилоод лэ буряадууднай “соёлжоо” юм гэхэ. Энэ минии ерэсэн Мурочиин дацанмнай Хумэн хан уулын увэртэ байгаа юм. урида хасаг сэрэгиин албанда мордохо бухы лэ призывникууд эндэ ерэжэ особый шахаа тангариг ургодэг байгаа юм сагаан хаандаа. Нэгэ хэдэн сарын урдатай эниие нетсоо олжо узээ бэлэй. Уридын сагта дайнда мордосон хувууд энэ ууланда гаржа нэгэ заа шулууные амулет сахюусан болгожо авадаг байгаа юм гэнэ тиигээд немсын дайнай уеэр мурдэлгэнээс айгаагуй нэгэ смельчак ууланда гаржа амулет аваад дайнда мордоо гэнэ. Теэд лэ как-то на фронте ему во сне пришел сам Хумэн хан, огромный всадник на черном коне, – Хувуумни сэрэгтылш эндээс тургээр гарагты гэжэ, теэд тэрэ боец сэрээд окопноос гарахадань немсын снаряд байсан газартань буужа прямой попадание болоо юм гэхэ Тэрэ хэдэн сэрэгнуудээс гансал тэрэ хувуун ами гараа. Верить не верить ваше дело но намда кажется правдоподобным. Тиигээд Шареев шэрээтэтэй сугтоо муноо ородууд Шарагол гээд буруу нэрэлэсэн Шоргоолж гэдэг хуушан колхоз имени Ранжурова гэжэ байсан тэрэ нютагые зорижо худэлооб. Хоорондонь дан асфальтан харгытай тувэггуй лэ давкяад хурэхэ. Шарагол гээд буряад село Хутор гээд хасагуудай потомкнууд суудаг село хажуудань. Заа цаашаа яваа хаань Осоон хан гээд ундэр сайхан уула бии. Тэрэ уулын увэртэ Буряад монголой анханай бандидо хамбо лама Дамбадаржа Заяагай мундэлэсэн гэхэ. Тоонотонь юм. тэндэнь нэг сайхан сувурган бодхохо гэжэ суурииень тавичоод ло байгаа юм. эндэ Заяагай хамбын тухай хэдэн угэ хэлэхэдэ Заяа хамбо багадаа Тодо нэрэтэй 5, 6 насатай байхадаа ехэ сонин хувуун байгаа юм. Би тугэд явамаар байна гэжэ удэртоо хэдэ хэлэдэг байгаа гэхэ Теэд ава эджынь юун дэмии юумэн хэлэджайхаш гээд занняад гар хурэдэгшье байгаа тиихэдэнь гомодоод лэ гэртээсээ зугадаад явашадаг Тугэд явуулана гэвэл ехэ баярлажа хохидэг байгаа. Теэд 11 хурээд байхадаа 1713 ондо нэгэ удор хони харюулжа яваад уеын хоер хувуунтэйгээ суг хонёо хаяжа оркёод монгол орожо нэгэ хоног яваад Хурээ орожо хамагай захын нэгэ гэрын уудые сохоод лэ оросон гэртэ сууджайсан ехэ лама –Ай, сайн сайн Халхын номын туламнууд ерээб гут? гэжэ ехэ баяртайгаар ном заажа байтарни Хурээндэ хэжэг убшэн гараа. Богдо гэгээн зарлиг буулгажа –Ехэ ламында халхын нэгэ бышихан хувараг байна тэрэндэ ушарые хэлэжэ уноодэрын дотор Хурээнээс явуул гэжэ, теэд монгол цагдаанар бышихан хуварагиин уйлаад явахагуйдэнь хайралаад Хурээнэй захада гаргаад оркичоо. Тиихэдэнь Богдо ехэ хилэгнэжэ уноодэр же тэрэ бышихан хуварагые Сэлбиин цаатай гаргажа явуул гэжэ цагдаанарые. Тэгэсэн тэрэ хувууниие барижа аваад лэ яважа байтарань хара уулэ гарча тэнгэри дуугараад лэ богдын ордоной умнэхи тэмээн шэнээ томо шулуун дээрэ долоо дахин аянга буужа юуншье улдээнгуй буталаад хаячаа. Богдын ордоной умнэхи тэрэ томо шулуун бол ури хуугэдгуй хун ерэжэ мургэдэг олон тумэнэй шутэдэг чулуун байгаа юм. тиигээд бороо ариласанай суулээр арадууд ерэжэ асуухадань Богдо хэлэжэ –Хэжэг убшэн гарахадань амиень абарахаяа явуулаа бэлэйб тэрэ хувууные тиигэхдни харин намда уурлажа энэ шулууные долоо дахин аянгадаа. Чойжалын хубилгаан байгаа энэ хувуун иимэ багадаа иимэ шэди узуулжэ байдаг энэдээ ехэ эрдэмтэй лама болохо байгаа гэжэ. Теэд тэрэ гурбан хувуудын нэгэнь Сэцэн хаанай аймагта хуржэ зурхайчинай сургуули хэжэ нэгэнинь Амдо орожо Жудын ном узэжэ Заяагай хамба цаашань Тугэд Лхаса орожо Далай ламын дэргэдэ бурханай ном узэжэ. Нэгэ удаа Далай ламын ордондо байжа байтарни Заяагай хуварагые хитад гурэнэй дотоодын элшэнтэй уулзаха зарлиг буулгаба Далай лама. Дамбадаржаа хушэгын саана хоргодоод байхадань гурбан томо ноёд янзын зон орожо ерээд адис хуртэжэ бараалхаад суужа сайлажа байтараа : “-Заяагай хувараг эндэ байна гу? –гэжэ асуубад. Эндэ байдаг гэбэ Далай лама. Бидэ тэрээнтэй уулзаха санаатайбди. Юундэ таанар уулзаха гээбта, бышихан хубуун таанараас айжа болохо. –Манай тэндэ шажан угы эрдэм ном сургажа манай тэндэ шажан ном дэлгэруулжэ хайрлыт, гэжэ хандаба тэрэ гурбан ноёд Далай ламада. –Зуб даа сургажа бусаахабди оролдосотой сайнаар хэшээбэлтнай сургажа шадахабди. Тэдэ гурбан ехэ баясаба. Явасан хойно хувуун хушэгын саанаас гараад –Ямар улад бэ? гэжэ асууба. Эдэшни танай ороной сабдагууд дээдэхинь Бурин-хаан , дундахинь Хумэн-хаан, доодохинь Хугты-хаан дээдхи хоёронь сэнкир монгол дээлтэй тубшэн зантай доодохинь ород янзын сэртууг мэтын хубтасатай, байрагуй, энэ тэрээгуур шагаасан, угэ олонтой. Эдэ гурба эрдэм сураха шажан дэлгэруулхэ талаар оролдожо явасан хаанууд байгаа. Теэд Далай ламаас гэцэл санваар Банчин Богдоос гэлэн санваар Далай ламаас хуртэжэ шажаны ном хэрэгсэл олжо аваад гурван нухэдтэйгоо хамта бусажа нютагта ерээ. Тиихэдэнь ород хитад хоёр гурэн хилэ тавишоод байгаа. Хилэ гаржа шаданагуй Сухын голдо тулжа ерээд лэ нэгэ тологой дээрээс хашхараа юм. Тиихэдэнь углоогуур унданай уса абахаяа явасан Дэжид эхэнь дуулажа ерэжэ эсэгэдэнь хэлэхэд харин сооргэнь –Чинии хувуунии ясыги чоно эдичэсэн гэжэ хэлээд суугаа гэдэг. Теэд Заяагай хамба зурхайчи нухэртэйгоо орхимжоо дэбисээд гол гаржа нугоо нюуса тарниин ёсо сурасан хубарагни голын урасхалыги тасалжа байгаад хуурай газараар гараа. Тиигээд оорынгэнь урэ удам тасарчоо гэжэ хэлсэгшэ. Тэрэ дуудажа хашхарасан тологойень муноо дуудадаг тологой гээд Монголой хилиин зосоо байха. Юронь Сухиин голнай энээгуур Ород Монголой хилиие заадаг байгаа юм муноо хуртэр. Тиигээд энэ гурбан хубараг шажан эрдэм сурча ерээд Заяагай хамба туруулэн анханай хурал номые эшкы гэрнуудсоо явуулжа Дацан хииднууд бодхожо Бурхан багшын сургаалые алас хойто хизаарай арад тумэн дунда дэлгэруулсэн ехэ буянтай бэлэй. Заяагай Тодо хувуун хожом Дамба даржаа гэжэ тугэдээр Шажан дэлгэруулэгчэ гэсэн нэрэ авасан энэ ехэ хун Ородын хоёр хатан хаан Елизавета Петровна, Екатерина хоёрдугаар нараас Бурханайнгаа шажаные Ород гурэндэ зувшооруулжэ Екатерина хатан хаанаас бандида хамбын суудалые баталууласан габяатай бэлэй. Теэд 75 насатайдаа 1777 ондо нирван болжо 1852 ондо Этигэлэй хамба хубилгаанни болжо мундэлээд мун лэ 75 жэлын саатай нирван дуриие узуулжэ эргээд 75 жэлын хойно 2002 ондо бидэндэ эргэжэ ерэсэн иимэ иимэ учарнуудтай бэлэй.
Теэд хабтагай Сухэ гэжэ дууладаг Сухынгоо голоос ханатар уужа нэгэ бортого хэжэ абаад лэ бусааб. Юун гээд иимэ тунгалаг гол байхым? Хэлэжэ мэдэнэгуй лэ . хайран Туулын голом иимэ бэшэ болошоод байгаа гэхэдэм гол харлам.
Тэндээсээ Худэр сомон орожо яватарань харин санаандагуй турэл гаралынгаа хунуудтэй золгооб. Увгэмни хэлэжэ байгаа лэ. Бидэшье хуу бугэдэ наашаа орожо ерээгуйбди хойноошье олохон улдээ юм гэжэ. Харин энэ удор иигэжэ золгохым гэжэ хэн санахаб. Хуби юроол байсан бэзэ. Намайе гэртээ урисан тэрэ хун бол намда троюродный деда болохо юм. эсэгэ увгэдэйм тухай асуужа нэгэ орой хоорэлсэжэ суугаабди. Минии санахада среднии оролготой семьяд лэ тоологдохо байха 15 хонин нэгэ ухэр хоёр морин хэдэн татяанууд баса поршоонхо тэжээжэ байха. Огородтонь хартаабха ногоонууд зундоон. Дворсоогоо гунэй худаг малташсан тэрээнээсээ мотороор усаяа татаад лэ адхасан гарнаас томо помидорнууд гаргажа дайлаад лэ ажалша трудолюбивый хун. 40 хуртэр архиншалаа теэд завязалааб гэнэ. Фотографи ехэ сонирхожо 60-д ондо лэ Худэр сомондоо анханай фотокружка байгуулжа явааб гэнэ. Теэд памятна снимок хэлгээд лэ явааб. Теэд авгад-сонгоолын туг хадагалжа байгаа нэгэ айлда ошоходом харин дворсоо хэдэн эрэшуул архинчалаад зогсожо байха лэ. Селод хэхэ ажалгуй ажалгуй хунууд юун хэнэб даа аркяа уухаас оорэ гэнэ. Теэд тэндэ увгэ дээдэсынгээ тугнай умнэ зогсожо байгаад лэ снимок авхуулаа. Энэ тугиие тэрэ хусуу жэлуудтэ нюужа хадгалжа байсанайнгаа тулоо энэ айлын гэрын эзэные туурмэдэ хашажа байсан гэхэ. Тэрэ Худэр сомондо нютаглаха ураг туролын холбоотой Авгад Ашавгад Баатад Шарнууд ясатанай манай Авагадаас бусадни тэрэ Туг сулдээ тэрэ саг уедэ угии киичээ гэжэ хэлэнэ нагацам.
Ундэгэтэй суп буряад будуун талхан Байкал гээшэ арчаар даруулаад нам унтааб.
Углоодэрни 20-ной удор.
Углоо эртэ бодожо сайлаад дайлуулаха габяатай хуншэг дайлуулжа сайлуулсан би гээшэ хун нагаца авгайнгаасаа мордожо Хяагтын зуг худолооб. Такси 100 рубль Автобус 61 рубль байха. Уурэглэн уурэглэн явасаар Хяагтада ерэбэ. Мурочидэ хонходохо гээд Почта оросон харин за разговор юуншье тулэсэнгуй лэ гайхалтай. Юундэ иимэ юм мэдэсэнгуй лэ. Теэд бусаад Автовокзал дээр ерэжэ таможно хуртэр довезёте гэсэн 50 рублей гэнэ юун хэлэнэш 2 хоногой умнэ 20 байёан бшуу гээд лэ оорэ таксин дээр ошоод асуусан баса лэ 50 тухэриг гэхэ юун хэхэб даа суугаад лэ хургуулээб. Юундэ подорожалааб гэсэн бензин подорожал гэнэ. Черт его знает через 2 дня 30 тухэриг нэмэгдэхэ гэжэ. Али намайе хуураа юм гу буу мэдэе. Зай яажа гарахам гээд лэ граница дээрэ зогсоджайсан (уноо 100-аар гаргажа угэхэ машинуудшье зогсожо байха лэ) харин манай Гандангиин монгол ламанар машинтайгаа бусажа явана теэд лэ тэдэнуудтэйгээ суугаад лэ хилээр гараад эреэд Монголдоо хул табяад сэхээрээ Улаанбаатар хуртэр давкичоо. Вообще для меня Бурятия не являлась заграницей. Худоогуур баахан тэнэжэ байгаад лэ ерэсэншэг санагдаа юм. олзо омог ехэтэй аянай харгын сулдэ тэнгэри хаража эсэн мэндэ яважа ерээ бэлэй.

Улуухэн дэмии зуйлэ бурасан байгаа хаань эрхим нухэднай хулисоорэйгты.
Тологойдоо томодосон нэрэ табяад.

С Уважением. Хундэдхэн ёсолосон авгад-сонгоол хубуун songool 2004.10.06
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 11.10.04, 07:40 +0000     Ответить с цитатой

zai yagaad haryu besheji tavidaggui hunuud yum a :lol: . taanuudyn sanaaye duulay geji besheji tavisan baihab. yunde iishe oronoguibta :?:
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
monhoo
ороошо


Зарегистрирован: May 15, 2004
Сообщения: 77
Откуда: Ulaanbaatar-Shanghai
СообщениеДобавлено: 11.10.04, 11:04 +0000     Ответить с цитатой

Songooloo naaduul chin ooriin helee sain medehgui yum baigaa bish uu :D
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Посетить сайт автора
songool
соохор адуу


Зарегистрирован: May 21, 2004
Сообщения: 2359
Откуда: Ургэн Сухын хойноос бэшэ Хабтагай Туулын хаяанаас
СообщениеДобавлено: 12.10.04, 07:49 +0000     Ответить с цитатой

tegj l taarah geed bna daa. hoino yavj baihad dandaa l orosoor yarisan humuus ali esvel oros mongol holison neg tiim mix ehendee oilgohod ch hetsuu l yum bilee. bi ooroo buryad baigaad :lol:
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение Отправить e-mail Yahoo Messenger ICQ Number
Гыук
*


Зарегистрирован: Jul 5, 2003
Сообщения: 4694
СообщениеДобавлено: 13.10.04, 00:05 +0000     Ответить с цитатой

Энэ шулэгθθ ород хэлэн дээрэ оршуулжа, бэшэхэ шадаха гуш?
Энээниеш манай сайтын "Интересные файлы" соо шахаха еhотой, тэндэ тθθригдэхэгуй.
Вернуться к началу
Посмотреть профиль Отправить личное сообщение
Показать сообщения:   
Начать новую тему   Ответить на тему    Список форумов Сайт бурятского народа -> Буряад хөөрэлдөөн Часовой пояс: GMT - 3
На страницу 1, 2  След.
Страница 1 из 2

Поставить закладку
Версия для печати (вся тема целиком, трафик!)

 
Перейти:  
Вы не можете начинать темы
Вы не можете отвечать на сообщения
Вы не можете редактировать свои сообщения
Вы не можете удалять свои сообщения
Вы не можете голосовать в опросах
Книга Зүрхэ сэдьхэлэй оëорhоо. Гармаева С. Д.




Рейтинг@Mail.ru