Уни хада, арбаад жэлэй саана бэшэгдэсэн юумэнуудые олоод, хаяжархихань хайратай шэнги, эндэ, оорынгоо журнал соо табаха гэжэ бодооб. Байг эндэ, уншагдаа даа хадаа уншагданаабдаа, угы хадаа угы....

    зуудэн

 

Узэсхэлэнтэ зуудэн нэгэтэ намда харагдаа hэн,

 Ульгэр туухын уудэ нээгдэhэндли болоо hэн…

 

 Уетэн нухэдоороо алдарта  далайнгаа

 Уужам эрьеэр амаржайhан хэбэртэйбди…,

 Урдуурни  -  дэлхэйн эрдэни-

 Байгал далайн байрагуй долгид

 Эбхэрэлдэн, эрьеынгээ захаар

 Урмэ, тарагаа хооhэтуулнэ  

 Оршон тойроод – зэндэмэни –

 Хангай дайдам  хаяагуй, номин

 Далайн эрьеэр - элhэн - халюун

 Улыем хайрана, халуун

 Унжэгэн  ногоон - зоолэн

 Улгы дайдам –арюун.

 

 Харин хойно - ара талаhаам

 Хадын оройhоо - аяар саанаhаань

 Ханхинама жэгтэй абяан зэдэлнэ

 Агаарай долгиноор сууряан тарана…

 Гайхан ехээр,  тэрээгээр  hонирхон, 

 Юум бэ гэжэ, мэдэхэм гэбэб,

 Хайр шулуу шарьюуса гэшхэн,

 Ханхинаата зуг  руу харгылбаб.

 Хэдэн дахин унан, торон,

 Убдэг хулоо шулуунда сохин,

 Хабаhан газартаа хурэбэб.

 Хадын хаяада аяхилан ерэбэб…

 

 Шуурэн харахадам урдам,

 Заха узуургуй эгсэ ундэр,

 Шулуун хабсагай – хана мэтэ.

 Зайhан намда диилдэсэгуй- бата.

 Нюдэнhоо нулимса дуhаан байжа,

 Нэтэ гэгшээр тэрэнээ харабаб,

 Хаалта болоhон орьел шулуунда

 Хунэй багтама нухэ обеорбоб.

 Хажуудань харайн дутэлжэ,

 Хабсал  согуур мулхижэ

 Хулгана мэтээр холтиржо,

 Хойто арадань гарабаб.

 

 Арай гэжэ уйтан  нухоор

 Атиралдан гараhан минии

 Амимни гэнтэ бутэхоо hанан,

 Аглаг зурхэм тушэгэнэбэ.

      Ай бурхам! Юум даа, энэ!

 Узэсхэлэнтэ ульгэрэй газар гу?

 Туухын бурханай дайда гу?

 Тэнгэриин орон иимэл гу?

 Ундэр дэлхэйн оройе дабан,

 Улгэн дайдын хормойhоо холтирон,

 Тэнгэриин уудэ мэдэнгуй дэлин,

 Мэнэн муроор тоорибэ губ?

 

 Урдамни - гун ехэ оеоргуй,

 Гуйлдэн байха долгингуй

 Ноб ногоон уhан далай

 Налайн, налайн хабтайна.

 Нэлэнхы удхоор ургаhан

 Оромгуй ехэ ожорhондонь

 Ореолдон хужарлаhан

 Газарай хурьhэн бэлхэлзэнэ.

 Хажуугаарнь - гайхалтай

 Газарай  хусэндэ  тулхюулhэн

 Сэсэрмэг уhан - шарьяатай

 Огторгой тээшээ сэсэрнэ.

 

 Гайхамаар энэ уйдэл дээгуур

 Уhанай дуhалда гэрэлтэн,

 Наяад унгоор hолирон

 Ульгэртэ hолонгын ялараан.  

 hолонгын эреэн унгэ соогуур -

 hаргама  шубуудай зэрэлгээн

 Олон унгэтэ далинуудайнь

 Огторгой  дайран hэбилдээн.

 Далайн саада орьелhоо

 Сээл хара уhанай адхараан,

 Сууряя татан оршом дайдаар,

 Шарьян, хууен, хайр дээгуур унаан.

 

 Ямар hонин дайда бэ?

 Замбии дэлхэйн хаяа гу?

 Замдаа эсэhэн hанаамдам

 Зууралдаhан  зэрэлгээн гу?

 Байн байтараа досоомни  

 Балай hэжэг жэхын турэжэ,

 Тушэгэнэн гэнтэ зурхэмни,

 Зуудэмни жэгтэй болошоол.

 Энэ ехэ далайн  унгэ

 Угаа hонеор сэнхиибэл.

 Сэнгэн байха долгиншьегуй,

 Сээл ногоон хорондли узэгдэбэл.

 

 Уhанайнь оеор амисхаалгуй,

 Шиигтэ  агаарай  амтаншьегуй,

 Зэлэ татан, наадан жаргагша,

 Соор жараахайн  хэбэршьегуй.

 Хаб хара хайр хабсагайн

 Халтар боро шулуундань

 Хаташаhан хубхэн,

 Дайрахадам – альган соом – тооhон.

 Ноб ногоон соол уhанайнь

 Тэнюун толи  гэрэлдэнь

 Тогтошоhон - хооhон

 Аахилхадам - аман соом – гооhон

 

 Амин голым hэрьюулхээр

 Аятай хурдан hэбшээншьегуй,

 hанаан сэдьхэлым жэгдуулхээр

 Амиды юумэнэй абяаншьегуй,

 Дайдын энгэрээр  умбахаар

 Энхэрмэ торгон ногооншьегуй,

 Эрьен боореор  хульбэрхоор

 Алтарма халюун элhэшьегуй….

 Агаарай долгиндо тэнэhэн гансал

 Хаана холоhоошьеб,  хаа-яа,

 Жэгтэй ханхинаан,

 Зэбуун абяан, суряан.

 

 Иимэ юумэ узэн байхадаа

 Амин голни бутэhэндли болобо.

 Ирагуу зурхэмни хумэрhэндли болобо,

 Нюдэнэйм хараса манарhандли болобо.

 Сэдьхэлни оеорhоо хуйтэ даажа,

 Яhанайм сэмгые мульhоор хайраба.

 Шамдуун hооргоо бусахам гэжэ,

 Шулуун дээгуур шарьяса харайбаб.

 Хабсагайн хабсал нухэн соогуур

 Хулгана мэтээр хулбалзан мулхибэб.

 Хабсагай хадын нугоо талада

 Сошон обоорhон амяа дарабаб…

 

 Юун гэhэн  узэгдэл бэ?

 Юртэмсэ дэлхэйн эхинтэй уулзаа губ?

 Юрын байдалай эсэстэй золгоо губ?

 Юрэнхы бэшэ бодолнуудта дарагдааб;

 Ундэр тэнгэриин доhолходо,

 Улгэн дайдым дорьбоходо,

 Галта сахилгаанай сорьеходо,

 Газар ехэ худэлгоонэй ерэхэдэ.

 Хабсагай хадын хамхаржа,

 Хангай  дэлхэйн худэлжэ,

 Газар  дайдын хубилхада

 Тогтошоhон уhан гу?

 

 Теэд…мянгаад жэлэй урда тээ

 Тиимэ ехэ туухэтэй

 Талын хонхордо тогтоhон уhан

 Урдамни хаяагуй харьярнал.

 Натархай намдуу долгидынь

 Наранай гэрэлдэ миралзан,

 Субан, субан ерэжэ,

 Сарюун эрьеынгээ хайр эльбэнэл.

 Тунгалаг далайн уhан соо

 Загаhа жараахайн  урилдаан,

Тунгалаг далайн альган  дээр

 Хайлгана шубуухайн хуугайлаан.

 

 Уhанай эрьеэр ухибуудэй шашхаан,

 Наадан, зугаа, энеэдэн, хашхараан,

 Намайгаа угылhэн нухэрэйм ооглоон.

  Урдамни-

 Турэл арадайм шутэн мургэдэг

 Дэлхэйн ехэ зэндэмэни,

 Уулгаhан уhаниинь эмтэй,

 Долеолгоhон дуhалынь домтой

 hаруулай ехэ hаруул,

 hайханай ехэ hайхан

 Эрэлхэг зоной эрдэни,

 Энэрхы зурхэнэй дээжэ,

 Агуу ехэ Байгал далай!

 

 Харин хойном улэhэн

 Хирсагар харша дайда,

 Хонгор hайханш hаа, аягуй,

 Эреэ маряанш hаа, энхэрэлгуй,

 hолирмо  яларууш  hаа амисхаалгуй,

 Зуудэнэйм замда хаанаhаа ушарааб?

 Зайhан hанаандам юундэ харагдааб?

 Зурхым хулгоон юундэ сошоогооб?

  Зэбуун энэ  узэгдэл, зуудэн,

  Амин голойм  hулдые угзаржа,

  Тэнюун байдалым хайрагуй этэржэ

  Удаан  соо сэдьхэлым зобоогоол.

 

 Гайхалта зуудэнэй  тон зуб

 Тайлбари таажа ядааб…,

 Теэд,

 Турэл дайдынгаа байдал тухай,

 Ури хуугэдэйнгоо урдахи тухай

 hанаанда абтадаг hанаамни

 Энэ зэбуун узэгдэл болон

 Эрьеэ,  гэжэ шуугээб….

 

 Хун зоной ябадал нугэлтэй ха юм даа.

 Турэл нютаг, тоонтоео маргаhан,

 Элинсэг хулинсагайнгаа арюун захяа

 Эрид муноо мартаhан,

 Аша гушанарайнгаа

Амгалан урдахи ерээдуйдэ

 hанаамараар нелбоhон,

 Хун богдымнай зам нугэлтэй!

 Хууен байhан хангай тайгаяа,

 Хужэ модоео хизааргуйгоор,

 Хайрагуйгоор хюдаhан,

 Урдажа байhан уhаяаа,

 Уерлэн хатардаг голнуудаа

 Эхин булагhаань бузарлаhан,

 Урэhэтэ баян талаяа

 Хадатай доботойнь

 

 шархатуулан малтаhан,

 Ургамал ногоотойнь

 Ган гасууда хагдаруулhан,

 

 Талын хэнзэ шорой шэнги

 Тогтоhон байраа бурьюулан,

 Баhал саашаа мухаридаг

 Байhан дэлхэйн эзэнби гэhэн

 Хунэй ябадал муухайл!

 

 Хунэй хубуун хуйхэр!

 Шэруун шуhата ябадалдаа

 Шорото агтынгаа хазаарые

 Халта татан аалидаял!

 Шолмос боомын харгыhаа
 Шонын улэн уляанhаа

 Халта халин тогтоел!

 Юртэмсын олон уйдэл соо

 Юрынш байдалай эзэн бэшэбди,

 Хамаг наhанай гуйдэл соо

 Хамаг дэлхэйн хаан бэшэбди!

 Хэhэн хэрэгээ хэмнэн сэбэрлэел,

 Ябаhан газараа арюудхан аршалаял!

 Тубhэн дайдаяа энэрхэн,

 Хайрлан, харамнан,

 Бурханайнгаа урда буянтай ябаял!

 

  P.S. Сэдьхэл зурхэнэйм оеорhоо гарасан энэ угэнууд

          Хун зоной

          Уханайнь узууртэшье хурэнгуй,

          Зурхэнэйнь эрмэгшье дайрангуй,

          Талын хооhон сууряан шэнги

          Унгэрхэ….

          Теэд…,

          Олон зоной далай соо

          Ойлгохо нэгэн олдуужан,

          Гуйhэн уhанай урадхал соо

          Ори гансахан дуhал

          Болуужан….

 

 

 

 

 

Посмотреть больше — RSS

Анкета пользователя

Комментарии

Комментарий к: bairab
Перевести попробовать можно))) НО! если напрягаться с переводами, то напряглась бы со стихами только моей любимой Галины Раднаевой. Но это почти невозможно. На ее стихах нужно учить бурятский язык

Комментарий к: byir
Нангин, нангин vгэнvvдээ Найман зvгэй hалхинда сэсэргээд Минии сэдьхэлэй хvбшэргээдэ Гуниг хvгжэм hэргээгээт. Иимэ нангин vгэнvvдые интэрнээдэй юртэмсэруу hатюагаад, Энэ дуhаалhан дуhаалнуудаараа Энхэргэн бодолнуудые hэргээгээт

Комментарий к: byir
ягаа муханаар гаранаб даа... ээрынгээ журнал руу уруулжархихам)))